Stanisław Szenic (1904-1987) urodził się w Pakości, był absolwentem Liceum w Inowrocławiu, prawnikiem z wykształcenia, znanym pisarzem (Pitaval warszawski, Za zachodnią miedzą, Maria Kalergis, Książę wódz, Cmentarz Powązkowski i in.), bibliofilem i kolekcjonerem. Zmarł w Warszawie 28 listopada 1987 r.
Pierwsze darowizny Stanisława Szenica na rzecz Muzeum w Inowrocławiu miały miejsce w latach 1978-1979, a całość zbiorów została przekazana po śmierci pisarza na mocy sporządzonego przezeń testamentu. Oprócz kolekcji obejmującej dawną grafikę, dywany wschodnie, meble, obrazy z przełomu XIX i XX w., szkło, rzeźbę drewnianą w Muzeum znajduje się księgozbiór Szenica oraz bogate archiwum po pisarzu.
W zbiorach graficznych na uwagę zasługują pierwsze widoki miast polskich, które stanowiły ilustracje starodruków - ksiąg historyczno-geograficznych, drukowanych począwszy od wieku XV w sławnych oficynach europejskich. Najstarszym z nich jest drzeworyt kolorowany z Kroniki Świata (Liber chronicarum, niem. Weltchronik) Hartmanna Schedla, wydanej w 1493 przez Antoniego Kobergera w Norymbergii, przedstawiający panoramę Wrocławia. Późniejsze są miedzioryty kolorowane z dzieła Jerzego Brauna Civitates orbis terrarum wydanego w Kolonii w 6 tomach (od 1572 do 1618) - widoki miast - Gdańska, Poznania, Warszawy i Krakowa. Widok ogólny Warszawy z okresu wojen polsko-szwedzkich przedstawia miedzioryt czarno-biały wykonany przez Nicolasa Perelle wg rysunku Eryka Dahlberga pochodzący z dzieła De rebus a Carolo Gustavo Sveciae rege (...) gestis wydanego w 1698 r. Autorem rysunków, na podstawie których wykonano panoramy Gdańska i Warszawy, był Fryderyk Bernard Werner, urodzony w 1690 w Rychnowie k. Kamieńca na Śląsku. Do zbioru należą też plany i mapy autorstwa m.in. Rizzi Zannoniego, Mateusza Meriana, A. Coquarta. Szczególnie cenny jest komplet kolorowanych miedziorytów przedstawiajcych pięć tzw. "typów polskich", wykonanych przez holenderskiego rytownika Caspara Lüykena, współpracującego z wydawcą Christophem Weiglem w Norymberdze.
Z daru Stanisława Szenica pochodzi kilkanaście grafik Daniela Chodowieckiego (1726-1801), urodzonego w Gdańsku, zmarłego w Berlinie, rysownika-ilustratora, niektóre szczególnie cenne, posiadają na marginesach próbne ryty, tzw. remarki.
W omawianej kolekcji jest wiele przykładów XVIII- i XIX-wiecznej grafiki użytkowej, m.in. programy cyrkowe, bilety wstępu na wyścigi, zaproszenia, bilety wizytowe oraz druki reklamowe księgarń warszawskich, zeszyty nutowe z litografowanymi okładkami i inne.
Większość dzieł malarskich w kolekcji pisarza powstała na przełomie XIX i XX w. Są to prace Stanisława Wyspiańskiego, Jana Stanisławskiego, Józefa Pankiewicza, Olgi Boznańskiej, Teodora Axentowicza, Juliana Fałata, Leona Wyczółkowskiego, Aleksandra Mroczkowskiego. Zainteresowania Szenica dziejami Warszawy dowodzi m.in. obraz Józefa Balukiewicza (wg W. Kasprzyckiego, 1843) Rozbiórka kościoła św. Klary i klasztoru Bernardynek w Warszawie z 1862 r., który stał się inspiracją do napisania książki Najstarszy szlak Warszawy (wspólnie z Józefem Chudkiem).
Dawna rzeźba drewniana ze zbiorów S. Szenica tworzy zespół 16 obiektów pochodzących z XV-XVIII w. Najstarszą rzeźbą jest figura Matki Boskiej, polichromowana, gotycka, z poł. XV w. Wśród rzeźb barokowych z XVII i XVIII w. szczególnie piękne są figury Dzieciątka Jezus błogosławiącego świat oraz modlącej się Madonny. Zbiór dywanów obejmuje kilkanaście kobierców wschodnich powstałych w XVIII i XIX w. w Turkmenii, Azji Centralnej na Kaukazie oraz w Turcji. Spośród mebli do najcenniejszych należą : renesansowa, rzeźbiona skrzynia z XVI w., barokowy intarsjowany stolik z XVIII w., sekretera w stylu Marii Teresy - wyrób belwederski z XVIII w., mahoniowy stolik z okuciami z brązu w stylu Ludwika XV, wykonany w stolarni króla Stanisława Augusta, intarsjowane biurko w stylu Ludwika XIV. Srebra w kolekcji reprezentują polskie obrazy trybowane w srebrnej blasze w XVII i XVIII w., przedstawiające świętych muzyków - Dawida i Cecylię oraz herb zakonu kapucynów.
Przekazywane jeszcze za życia pisarza szklane przyciski do papieru powiększyły muzealną kolekcję tych zabytków (215 sztuk). Kolekcję przycisków charakteryzuje różnorodność form, technik zdobniczych i miejsc pochodzenia (Czechy, Austria, Węgry, Śląsk). Przeważają przyciski inkrustowane kwiatami i pęcherzykami powietrza. Spośród 6 obiektów z inkrustacją "millefiori" najstarszy datowany pochodzi z 1848 z francuskiej wytwórni Baccarat i uchodzi za obiekt najwyższej jakości. Liczną grupę stanowią przyciski pamiątkowe (najstarszy z 1839 z Cieplic) i okolicznościowe z wtopionymi literami z kolorowej nitki szklanej tworzącymi imiona i inicjały otoczone kwiatami. Kolekcję szklanych kul wzbogaca zbiór 76 pucharków, szklanic i kielichów. Pomimo różnic w technikach wykonania i sposobach zdobienia łączą je cechy wspólne - czas powstania (XIX w., pocz. XX w.), przeznaczenie - pamiątki dla kuracjuszy i turystów) oraz miejsce powstania (Śląsk, Czechy, teren Karkonoszy). Wykonane ze szkła przezroczystego, lodowego lub barwnego, powlekanego, inkrustowanego, dwuściennego, dodatkowo zostały ozdobione "na zimno"-rysowane diamentem, szlifowane lub grawerowane, malowane lub trawione. Wśród szkieł o charakterze patriotyczno-historycznym jest pucharek z rytowaną postacią Tadeusza Kościuszki na tle bitwy pod Maciejowicami, inny z postacią księcia Józefa Poniatowskiego na koniu. Szkła z wedutami (malowanymi emaliowanymi farbami lub rytowanymi) przedstawiają widoki miejscowości uzdrowiskowych - Cieplic (Warmbrunn), Szczawna (Bad Salzbrunn) czy Karlovych Var (Karlsbad).
Kolekcję dzieł sztuki przekazaną przez S. Szenica uzupełnia jego księgozbiór i archiwum. Księgozbiór liczy 3360 woluminów i jest różnorodny. Przeważają książki autobiograficzne, biografie, pamiętniki, zbiory listów, książki o tematyce warszawskiej, pomocne w pracy literackiej Stanisława Szenica. Większość książek pochodzi z XIX i XX w. są to pozycje rzadkie, tzw. bibliofilskie wydania, o małym nakładzie, numerowane, prawdziwe "białe kruki". W książkach z XX w. znajdują się dedykacje znanych pisarzy i poetów, m.in. Władysława Tatarkiewicza, księdza Jana Twardowskiego, Juliana Tuwima, Mariana Brandysa, Juliana Żuławskiego, Jerzego Waldorffa, Wojciecha Żukrowskiego. W tym zbiorze są wszystkie wydania książek autorstwa Stanisława Szenica, niektóre z nich dedykowane żonie, Irenie z Żochowskich Szenicowej. Książki są znakowane ekslibrisami Stanisława Szenica i Ireny Szenic.
Archiwum pisarza zatytułowane Spuścizna archiwalna po Stanisławie Szenicu mieści się w ponad 100 teczkach stanowiących jednostki inwentarzowe, a każda z nich zawiera od kilkudziesięciu do kilkuset arkuszy z notatkami pisarza - rękopisami i maszynopisami książek, zdjęcia rodzinne, dyplomy, kartki pocztowe, listy. W układzie archiwum wyróżnia się następujące grupy materiałów : 1/ materiały biograficzne, 2/ materiały twórcze, 3/ korespondencję, 4/ materiały o sytuacji majątkowej, 5/ materiały krewnych,6/ materiały obcych osób. Najbardziej obszerna jest grupa materiałów twórczych. Spuścizna archiwalna jest bogatym źródłem poznania zarówno życia osobistego pisarza, jego zainteresowań i pasji, jak i kolejnych etapów pracy nad książką popularnonaukową czyli warsztatu pisarskiego Szenica. Archiwum jest bardzo cenne ze względu na znaczną liczbę autografów. Są to rękopisy, maszynopisy poprawiane odręcznie, dedykacje, karty pocztowe, listy nie tylko samego pisarza ale i innych znakomitych osób, znanych z historii literatury oraz kultury polskiej.
